Planowanie przestrzenne
Planowanie przestrzenne wskazuje zasady zagospodarowania terenu. Można je zdefiniować jako usystematyzowane działania, które maja na celu efektywne wykorzystanie przestrzeni godzące interesy różnych jej użytkowników oraz realizujące zarówno cele społeczne, jak i gospodarcze. Istotna rolą planowania przestrzennego jest wykorzystanie i zabezpieczenie środowiska naturalnego, przede wszystkim zbudowanego w taki sposób, by umożliwić zaspokajanie potrzeb obecnych i przyszłych pokoleń. Należy wziąć wówczas pod uwagę uwarunkowania lokalne oraz wartości środowiskowe, kulturowe i krajobrazowe, uwzględniając przy tym czynniki ekonomiczne i społeczne.
Planowanie przestrzenne realizowane jest w Polsce na poziomie gminy zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Odbywa się ono na kilku szczeblach: krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Opracowania planistyczne powstające na każdym z w/w szczebli różnią się zakresem tematycznym, stopniem szczegółowości i umocowaniem prawnym. Generalną zasadą jest jednak to, aby dokumenty powstające na szczeblu niższym uwzględniały ustalenia i wytyczne wskazane w dokumentach nadrzędnych. Pozwala to zachować kompleksowe podejście do planowania przestrzennego od ogółu (np. drogi krajowe, ponadlokalne inwestycje celu publicznego), do szczegółu (np. drogi lokalne gminne, ustalenia planu miejscowego dla pojedynczych działek budowlanych).
Dla mieszkańców najistotniejsze są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które są aktami prawa miejscowego i są opracowywane na szczeblu gminnym. Na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (oraz całej dokumentacji zawierającej zazwyczaj projekt techniczny) można uzyskać pozwolenie na budowę.
Ważnym dokumentem jet studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Nie określa ono co prawda przeznaczenia terenów, a wskazuje jedynie kierunki ich rozwoju. Jednak każdy uchwalany Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego musi być zgodny z kierunkami wskazanymi w studium.
