Skip to main content
  • Widok na miasto i smog
    "Uchwała antysmogowa" - kiedy należy wymienić posiadany kocioł, piec lub kominek?
    Od 1 września 2017 r. na terenie województwa śląskiego obowiązuje Uchwała NR V/36/1/2017 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 7 kwietnia 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa śląsk...
  • Baner informujący o spotkaniach z ecodoradcą
    Nadchodzące dyżury ekodoradcy
    Zapraszamy serdecznie na nadchodzące spotkania z ekodoradcą, które odbędą się w następujących terminach: 18 października 2024 r. w godzinach 9:00 – 11:00, 25 października 2024 r. w godzinach...
  • Baner informujący o realizacji zadania Aktualizacja inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Mierzęcice
    Ruszyła kolejna edycja Mojego Prądu – programu dofinansowań do mikroinstalacji fotowoltaicznych
    Mój Prąd to niezwykle popularny program umożliwiający otrzymanie dofinansowania na zakup fotowoltaiki oraz towarzyszących jej urządzeń. Kolejne edycje programu (a było ich już pięć) cieszą się dużą...
  • Aplikcja Eco Mierzęcice
    Aplikcja Eco Mierzęcice

    Harmonogram odbioru odpadów oraz powiadomienia w Twoim telefonie...

  • System Informacji Przestrzennej

    System Informacji Przestrzennej Gminy Mierzęcice oraz ewidencja gminnych zbiorów i usług danych przestrzennych


03 listopad 2022

Obywatelski monitoring funduszy europejskich - nie przegap !

Miniatura - logo artykułuDo Polski już wkrótce powinno trafić ponad 76 mld. euro z budżetu Unii Europejskiej na lata 2021-2027. Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych (OFOP) apeluje do organizacji w całym kraju o mobilizację oraz do włączenia się w pracę komitetów monitorujących programy finansowane z funduszy europejskich.


Zgodnie z Umową Partnerstwa określającą strategię wykorzystania funduszy europejskich w Polsce na lata 2021-2027 będziemy mieć do dyspozycji w tej perspektywie unijnej około 76 miliardów euro. To standardowy 7-letni budżet unijny, z którego Polska skorzysta już kolejny raz, inny aniżeli fundusze zaplanowane na Krajowy Plan Odbudowy. Projekt Umowy Partnerstwa został przedłożony do publicznych konsultacji w połowie stycznia 2021 r. - w wyniku licznych uwag, przeprowadzonych konsultacji i zrealizowanych wysłuchań publicznych ostatecznie dokument został zatwierdzony przez rząd RP oraz Komisję Europejską oraz opublikowany w lipcu 2022 r.

Fundusze europejskie będą wdrażane w ramach specjalnie opracowanych programów, w tym międzynarodowych i transgranicznych, a w Polsce dodatkowo zgodnie z Umową Partnerstwa w ramach 16 regionalnych programów obsługiwanych przez urzędy marszałkowskie oraz 8 tematycznych programów krajowych obsługiwanych przez stronę rządową:

  • Program Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS) – budżet ok. 135 mld zł
  • Program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (FERS) – budżet ok. 21,9 mld zł
  • Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 (FENG) – budżet ok. 45,9 mld zł
  • Program Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy 2021-2027 (FERC) – budżet ok. 11,4 mld zł
  • Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 – budżet ok. 14,3 mld zł (obszar: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie i częściowo mazowieckie)
  • Program Fundusze Europejskie dla Rybactwa 2021-2027 – budżet ok. 3,5 mld zł
  • Program Fundusze Europejskie Pomoc Żywnościowa 2021-2027 (FEPŻ) – budżet ok. 2,7 mld zł
  • Program Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich 2021-2027 (PTFE) – budżet ok. 2,5 mld zł

Realizacja przedsięwzięć (projektów), zarówno w trybie konkurencyjnym (konkursowym), jak i w tzw. niekonkurencyjnym, będzie możliwa dopiero po zatwierdzeniu tych przez Komisję Europejską oraz powołaniu komitetów monitorujących dla każdego programu. Komitety te oprócz zatwierdzenia kryteriów i metodyki wyboru projektów będą weryfikować spełnienie warunków oraz tzw. zasad horyzontalnych. W skład każdego komitetu monitorującego wchodzić będą:

  1. przedstawiciele władz krajowych i regionalnych, administracji, organizacji zrzeszających samorządy, sektora nauki,
  2. partnerzy społeczni (związki zawodowe i organizacje pracodawców), biznesu oraz przedsiębiorczości społecznej
  3. min. 9 podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, tj. organizacji pozarządowych, a także ich federacji, związków.

Komitety monitorujące programy będą odgrywać dużo większą rolę aniżeli w poprzednich perspektywach UE z kilku powodów. Otóż, kluczowe będzie zderzenie się z ambitnymi celami klimatycznymi wynikającymi z Europejskiego Zielonego Ładu wskazującym celem jest Unia Europejska jako obszar neutralny klimatycznie, społeczeństwo sprawiedliwe i dostatnie, gospodarka nowoczesna i ekologiczna, aby to osiągnąć opracowano cały pakiet regulacji, elementów oraz zasad, w tym DNSH (ang. Do No Significant Harm) –„nie wyrządzaj poważnej szkody”. Ponadto zgodnie z art. 15 rozporządzenia ogólnego z czerwca 2021 r. ustanawiającego warunki horyzontalne korzystania z funduszy europejskich wskazano m.in. skuteczne stosowanie i wdrażanie Karty Praw Podstawowych UE, oprócz już wcześniej obowiązujących zasad horyzontalnych, tj. równości kobiet i mężczyzn, dostępności dla osób
z niepełnosprawnością, niedyskryminacji oraz zrównoważonego rozwoju.

“To czy wspomniane warunki i zasady będą monitorowane zależy w znacznym stopniu od potencjału, roli i zaangażowania zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego.
W komitetach monitorujących muszą być obowiązkowo miejsca dla organizacji pozarządowych zajmujących się monitorowaniem każdej ze wspomnianych zasad horyzontalnych i dbających o nasze prawa” - mówi Iwona Janicka, ekspertka Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych.

Dodatkowo w komitetach monitorujących potrzebni będą przedstawiciele/-ki z organizacji, które zajmują się działalnością tematycznie związaną z danymi programami, m.in.: edukacja, włączenie społeczne, rynek pracy, zdrowie, cyfryzacja, gospodarka, sprawiedliwa transformacja, infrastruktura i transport, obszary wiejskie, miejskie obszary funkcjonalne, rewitalizacja, kultura i dziedzictwo kulturowe, rybactwo, zdrowa żywność, pomoc żywnościowa dla najuboższych, wzmocnienie potencjału organizacji pozarządowych w zakresie kształtowania i realizacji polityk publicznych.

Wyłonienie organizacji pozarządowych do komitetów monitorujących zgodnie z regulacjami musi się odbyć w transparentnej procedurze niezależnie od władz krajowych i regionalnych oraz ich organów doradczych. Z uwagi na sukcesywne zatwierdzanie programów przez Komisję Europejską wyłonienie NGOs odbywać się będzie w najbliższych tygodniach zarówno w przypadku programów krajowych, jak i regionalnych. W przypadku programów krajowych władną do opracowania procedury i powołania komisji wyborczej jest rada działalności pożytku publicznego w ramach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Natomiast w przypadku programów regionalnych stosowny proces wyborczy i powołanie komisji wyborczej musi zostać zrealizowany przez odpowiednie wojewódzkie rady działalności pożytku publicznego (odpowiednio organ doradczy marszałka województwa).

Jedno jest pewne będzie bardzo mało czasu - zaledwie kilka dni na zgłoszenia i głosowanie wśród organizacji pozarządowych, a to wymagać będzie ogromnej mobilizacji i wzmocnienia wielu osób, które do tej pory może nie zajmowały się bezpośrednio inwestycjami i działaniami finansowanymi z funduszy europejskich, ale np. interesowały się zasadami państwa prawa (wolność słowa, prawo zrzeszania się, praworządność), prawem do informacji, prawami kobiet, niedyskryminacją osób LGBTQiA, prawami osób z państw trzecich, dostępnością dla osób z niepełnosprawnością oraz ochroną środowiska, troską o klimat, sprawiedliwą transformacją. Aktywność w komitecie monitorującym będzie idealna na pewno dla osób, które czuwają nad transparentnością, dbają o dostęp do dokumentów, monitorują zamówienia publiczne.

Forma zaangażowania w komitecie monitorującym może dotyczyć roli członka/członkini komitetu monitorującego (lub zastępcy), a także funkcji obserwatora. Warto wiedzieć, że zaangażowanie w prace komitetu i w powołanych w jego ramach grupach roboczych to funkcja obywatelska (społeczna) związane jest z udziałem w posiedzeniach, ale też analizą dokumentów pod kątem obszaru/zagadnienia, w szczególności dot. zasad i warunków oraz kryteriów wyboru projektów, a także kontakt ze środowiskiem NGOs, udostępnianie materiałów, formułowanie opinii, rekomendacji, postulatów w imieniu środowiska NGOs

Nabór do komitetów dotyczy perspektywy budżetu UE na lata 2021-2027 (+2lata). Członkowie komitetu monitorującego (i zastępcy) mogą liczyć na wsparcie z budżetu danego programu w ramach tzw. pomocy technicznej. Wsparcie uzależnione będzie także od ewentualnej dotacji pozyskanej przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego na wsparcie przedstawicieli/-ek NGOs w procesie monitorowania funduszy europejskich. Na chwilę obecną na pewno można liczyć na dostęp do informacji, udział w szkoleniach i konferencjach oraz spotkaniach oraz zwrot kosztów przejazdu na posiedzenia komitetu.
OFOP zachęca do wypełnienia formularza celem analizy możliwości i potencjału organizacji pozarządowych do prac w komitetach monitorujących i współpracy w tym zakresie. Organizacje mogą liczyć na możliwość wymiany doświadczeń, wsparcie specjalistów, udział w spotkaniach informacyjnych i przygotowawczych, m.in. 9 listopada i 14 grudnia. Zgłoszenia zainteresowanych osób, które chcą otrzymywać aktualne informacje i korzystać ze wsparcia OFOP przyjmowane są przez formularz – link: https://bit.ly/3PB1PkH

Zainteresowanych startem do komitetów monitorujących bez doświadczenia w tej kwestii Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych zaprasza na spotkania wprowadzające w tematykę funduszy europejskich na lata 2021 2027 w następujących terminach.

  • 8 listopada 2022 (wtorek) godz. 19:00
  • 9 listopada 2022 (środa) godz. 14:00
  • 23 listopada 2022 (środa) godz. 14:00
  • 24 listopada 2022 (czwartek) godz. 19:00
  • 7 grudnia 2022 (środa) godz. 14:00

Będą to spotkania trwające ok. 1h. Podczas każdego z nich zostanie omówiona struktura programów finansowanych z funduszy europejskich na lata 2021-2027, zasada partnerstwa, zasady horyzontalne, czym właściwie są komitety monitorujące. Będzie okazja do zapoznania się z nazewnictwem. Spotkanie jest dedykowane osobom, które chcą się wdrożyć w tematykę i nie czują się pewnie nt. tego jakie zadania mogą mieć przedstawiciele/-ki NGOs w komitetach monitorujących.

Zachęcamy do zapoznania się z nagraniami, które przybliżają aspekty zasad horyzontalnych:

Relacja z konferencji pt. Praworządność i prawa podstawowe - wyzwania dla Polski w kontekście funduszy europejskich (Warszawa - 6 lipca 2022 r.)
Link do nagrania: https://youtu.be/1zSoxWifGws

Więcej informacji: www.ofop.eu
W sprawach komitetów monitorujących prosimy o kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.


Partnerstwo dla lepszej perspektywy!

Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych realizuje działania rzecznicze i sieciujące na mocy porozumienia ze Stowarzyszeniem KLON/JAWOR i przy wsparciu Polsko - Amerykańskiej Fundacji Wolności. Korzystamy ze wsparcia CIVITATES i European Climate Foundation.

 

Pomrańczowy baner informujący o minimalnej ilości osób potrzebnych do monitorowania programów finansowych